İsveç Dışişleri Bakanı Maria Malmer Stenergard ve Adalet Bakanı Gunnar Strummer’in Ankara’ya gerçekleştireceği uçuş, teknik bir arıza nedeniyle geri dönmek zorunda kaldı. Toplantının yeni tarihi belirlenmek üzere çalışmalar başlatıldı.
UÇAK TEKNİK ARIZA NEDENİYLE İSVEÇ’E GERİ DÖNDÜ
Dışişleri Bakanlığı Basın Sözcüsü Richard Wahlström, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Dışişleri ve Adalet Bakanlarının içinde olduğu, Ankara’ya gitmek için havalanan uçağın teknik bir arıza nedeniyle geri döndüğünü belirtti. Wahlström, “Teknik arıza nedeniyle alınan bir güvenlik önlemiydi ve yolcular veya mürettebat için acil bir tehlike oluşturmuyordu. Terörizme ve organize suça karşı işbirliği de dahil olmak üzere birçok önemli konunun tartışılacağı Ankara’daki toplantı sabırsızlıkla bekleniyordu. En kısa sürede yeni bir toplantı gününün ayarlanması için çalışmalar başladı.” ifadelerini kullandı.
ANKARA’DAKİ TOPLANTI İPTAL EDİLDİ
Türkiye ile İsveç arasında bakanlar düzeyinde Güvenlik Mekanizması Toplantısı bugün Ankara’da gerçekleştirilecekti. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve İsveçli mevkidaşı Maria Malmer Stenergard’ın başkanlık edeceği toplantıya, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ile İsveç Adalet Bakanı Strummer da katılacaktı. İlk kez düzenlenecek Güvenlik Mekanizması Toplantısı, iki ülke kurumları arasında terörle mücadele alanındaki işbirliğinin geliştirilmesi bakımından özel önem taşıyordu.
ÜÇLÜ MUTABAKAT ZAPTI
İsveç ve Finlandiya, 18 Mayıs 2022’te NATO’ya üyelik başvurusunda bulunurken, 28 Haziran 2022’de düzenlenen NATO Madrid Zirvesi kapsamında, Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında, bu ülkelerin terörle mücadele ve savunma sanayisi alanlarındaki taahhütlerini kapsayan Üçlü Mutabakat Zaptı imzalanmıştı.
Üçlü Mutabakat Zaptı’yla İsveç ve Finlandiya, terörle mücadele mevzuatlarının güçlendirilmesi, terör örgütü PKK ve uzantılarının bu ülkelerdeki faaliyetlerinin engellenmesi, FETÖ ve PYD/YPG’ye destek verilmemesi, Türkiye‘nin terörle bağlantılı iade ve sınır dışı taleplerinin ivedilikle işleme konulması, terör örgütlerinin propaganda, finansman ve eleman devşirme faaliyetlerinin engellenmesi/yasaklanması, Türkiye‘ye yönelik savunma sanayisi ihracatına getirilen kısıtlamaların kaldırılması hususlarında taahhütlerde bulunmuştu.
İSVEÇ’TE TERÖRLE MÜCADELE YASASI YÜRÜRLÜĞE GİRMİŞTİ
Bu kapsamda, İsveç’te 1 Temmuz 2022’de yeni Terörizmle Mücadele Yasası yürürlüğe girmişti. Ayrıca “terör örgütü ile angajmana girilmesi” ve “terör örgütüne destek verilmesi” halinde örgütlenme özgürlüğünün sınırlandırılması için anayasada değişiklik yapılmıştı. Anayasa değişikliklerinin yanı sıra güncellenen Terörizmle Mücadele Yasası 1 Haziran 2023’te yürürlüğe sokulmuş ve söz konusu yasa kapsamında terör örgütüne katılım suç haline getirilmişti. İsveç, Türkiye‘yle bağlantılı dava ve konularda eş güdümü teminen bir İrtibat Savcısı atarken, PKK’nın İsveç’teki ana finansman kaynaklarından sözde “Kürt Kızılayı” oluşumunun İsveç’teki banka hesabı kapatılmıştı.
Üçlü Mutabakat Zaptı öncesi dönemde, PKK/PYD/YPG/SDG’nin sözde temsilcileri, İsveç’te bakan düzeyinde dahi kabul görüp sık sık temas ve ziyaretlerde bulunabilirken, İsveç hükümeti, PYD/YPG’nin PKK’yla bağına atıfla, PYD/YPG’yle arasına mesafe koyacağını açıklamıştı. İsveç’te bazı PKK mensuplarıyla ilgili yargı süreci de başlatılmıştı ve İsveç güvenlik kurumları tarafından Şubat 2024’te yayımlanan yıllık değerlendirme raporlarında PKK’nın finansman ve propaganda faaliyetlerine atıfta bulunulmuştu.
İKİLİ İLİŞKİLER
Bu yıl, Türkiye ve İsveç’in diplomatik ilişkilerinin tesisinin 100. yıl dönümüyken İsveç, kuzey ülkeleri arasında Türkiye’nin en büyük ticaret ortağı konumunda. İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2023’te 4,1 milyar dolar olarak kaydedilirken, ticaret hacminin 5 milyar dolara taşınması Türkiye ve İsveç’in ortak hedefi. İsveç’in 18 Mayıs 2022’de NATO’ya üyelik başvurusunun ardından diyalog süreci ivme kazanırken, bu ülke 7 Mart 2024’te 32. müttefik olarak NATO’ya katıldı. Bu süreçte, terörle mücadele ve savunma sanayisi alanları, geliştirilmesi öngörülen işbirliği başlıkları arasına dahil olmuştu. İsveç, savunma sanayisi alanında Türkiye’ye yönelik ambargoları kaldırmıştı.